body { background-color: #EEF5FD; } .style1 {color: #333333} .style3 {color: #FF0000} body { background-color: #EEF5FD; } Engin Muhendislik

DOĞAL GAZLA ÇALIŞAN SİSTEMLER

 

SAYFA İÇİ ARAMA

- Doğal Gaza Geçiş --Dogal Gaz Tesisati-Doğal Gaz Nedir LNG nedir - Doğal Gaz Avantajları - Dogal Gaz Sistemlerinde Dikkat Edilecekler - -Dogal Gaz Kaçağı Nasil Anlaşılır - Ex-Prof Gaz Alarm Cihazları - Doğal Gaz Hissedildiğinde -Doğal Gaz Kazanları- Kombiler - Hermetik Kombiler -Dogal Gaz Hesaplamalari (21 mb 300 mb boru çapi, baca , ölü hacim) -Kombi Bakımı ve Arızaları -Lng Özellikleri -Lng Avantajlari - Dogal gaz Yillik Bakimda yapilacak islemler - Dogalgazdan tasarruf nasil Yapilabilir -

***************************************

Doğal gaz havayla kolay karışabilen bir yakıt olduğu için, yanma verimi diğer yakıtlara oranla daha yüksektir. Bunun yanısıra, doğal gaz kullanımı diğer yakıtlarda yapmak durumunda kaldığımız taşıma, depolama, pompalama, yakıt ısıtma gibi bir çok işlemden de kurtulmamızı sağlar. Cihazların bakım ve işletme giderleri doğal gaz kullanımı ile en aza indirgenir. Doğal gazın, merkezi ısıtma sistemlerinde kullanılması yanında, mutfaklardaki ocak , banyolardaki su ısıtıcıları, istendiğinde hem ısıtma hem de  sıcak su temini için kullanılan kat kaloriferleri ve doğal gaz sobaları gibi çeşitli yerlerde kullanılabilmektedir.  

            Hava gazı ve tüp gazla çalışan bütün cihazlar doğal gazla da kullanılabilmektedir. Yapılması gereken tek iş, cihazlardaki memelerin doğal gaz uygun olanları ile değiştirilmesidir.
DOĞAL GAZA GEÇİŞ
Apartmanda oturanlar için öncelikle apartman yönetim kurulunun doğal gaza geçiş konusunda en az %51 çoğunlukla karar alması gerekmektedir.
Merkezi sistemle ısıtılan binalarda, doğal gaza geçişin merkezi mi, yoksa bireysel mi olacağı ise yine apartman yönetim kurulunun %51 çoğunluk kararı ile olur.
Şehrinizde bulunan gaz şirketinin (EGO, İGDAŞ, ESGAZ, BURSAGAZ, İZGAZ gibi) yetki vermiş olduğu bayilerden birine giderek, proje ve etüt çalışması yaptırılır. Abonelik işlemi sırasında katılım payı ve güvence bedeli belirtilecek banka hesap numaralarına yatırılır. Merkezi sistem ile doğal gaza geçilecek ise sadece kazan dairesinde dönüşüm işlemi olur. Ayrıca dairelere gaz alınıp, sıcak su ve pişirme amaçlı da kullanılacaksa, bunun için de ayrı bir karar alıp, ortak kolon hattı çektirilmesi gerekmektedir.
Doğal gaz nedir :

Doğalgaz yeryüzünün alt katmanlarında  başta metan ve etan olmak üzere çeşitli hidrokarbonlardan  oluşan havadan hafif, renksiz, kokusuz yanıcı bir gazdır.
Dünya da yakıtlardan elde edilen toplam enerjinin % 20 si doğalgazdan elde edilmektedir.
Doğalgaz renksiz ve kokusuz olduğu için şehirlerde kullanıma girmeden önce ilk emniyet tedbiri olarak gaza koku veren kimyasal bir madde kullanılır. Gazın atmosferde % 1 teşhis edebilmek için 20 mg/m3 THT(tetra hidroteofen ) enjekte edilir.Bu çok önemli bir olaydır.Çünkü  gaz dedektörsüz olarak ancak kokuyla tanımlanabilir. Bu koku, çürük lahana, çürük yumurta  ve sarmısağı  andırır. Doğpal gaz havayla kolayca bir karışım  oluşturabilir., fakat yanabilmesi için korstamda yeterli miktarda hava ve doğal gaz karışımı olması gerekir.Karışım oranı bu oranın altında ya da üstünde ise doğal gaz yanmaz.Ancak, kapalı bir hacimde hava ile %5, %15 oranında karıştığı zaman patlayıcı bir ortam doğar.Havadan hafif bir gaz oluşu nedeniyle kapalı alanlara sızdığı takdirde, yukarda toplanır.Onun için gaz kullanılan kazan dairelerinde alt ve üst havalandırmalar daima açık bulundurulmalıdır. Doğalgaz CO içermediği için zehirsizdir. Kolaylıkla yanar ancak iyi bir havalandıma sağlanmazsa ortamda oksijen azalmasıyla boğulmaya neden olabilir.
Pratikte doğalgazın taşınması iki yolla yapılır.

1- Gaz halinde basınç altında boru hatlarıyla ,
2- Sıvı  halde gemilerle.
 Gemi ile taşımada gaz, - 160 oC sıvılaştırılır ve özel tankerlerle  taşınır. 1 m3  sıvı doğal gaz atmosfer şartlarında  600 m3 gaza eşdeğerdir. Borularla taşımada basınç 70 bar değerindedir. Taşıma PE koruyucu tabaka ile kaplı  çelik borularla yapılır. Doğal gaz boru hattı ile Rusya'dan, İran'dan ve sıvılaştırılmış olarak tankerlerle Cezayir ve Nijerya'dan temin edilmektedir.

Doğal Gaz Tesisatı :

DOĞAL GAZ BİNA BAĞLANTI TOPRAK ALTI HATTINI DÖŞENMESİ
Binalarda doğal gaz tesisatı; gaz Şirketine ait dağıtım borusundan, doğal gaz
Tüketim cihazlarına kadar olan tesisatın tamamıdır. Gaz Şirketi tarafından cadde ve sokaklarda
yeraltına döşenen gaz boru hatlarının tamamına ise dağıtım Şebekesi denilmektedir. Dağıtım
Şebekesiyle bina girişi  vanası arasında kalan tesisat da “bina bağlantı hattı”nı oluşturur.
Dağıtım hattı borusu ile servis kutusu arasındaki boru bağlantısı PE boru ile yapılır.  
Bu hattın yapımından gaz dağıtım şirketi sorumludur. Yetkili tesisatçı bu boru ile ilgili hiçbir
işlem yapamaz. Bu borunun içindeki gaz basıncı 1 – 4 bar’dır. Servis kutusunun içinde
bulunan bina regülatörü veya regülatör bataryasından gazın basıncı 1 – 4 bar’dan 300 veya
21 mbar’a düşürülür.
Çelik boruların birleştirme uygulamalarında; DN 65’e (dahil) kadar elektrik ark veya oksi-asetilen kaynağı, DN 80 dahil üstü çaplar için sadece elektrik ark ve ya argon kaynağı uygulanmalıdır.
Poletilen Borular ve Birleştirme Parçaları Gaz teslim noktasından sonra toprak altına çekilecek doğalgaz boru hattının PE olması halinde birleştirme elektrofüzyon tekniği ile yapılacaktır.


Toprak Altı Doğalgaz Borularının Döşenmesinde Dikkat Edilecek Hususlar Toprak altında kalan çelik borular PE kaplama (hazır PE kaplı veya sıcak PE sargı) ve katodik koruma ile korozyona karşı koruma altına alınmalıdır. Çelik boruların korozyona karşı (TS 2169′a uygun) korunması için tam olarak izole edilmelidir. İzolasyon % 50 bindirmeli sıcak veya soğuk sargı ile yapılmalıdır. Kaplama toprak seviyesinden çıktığı yerden itibaren en az 20 cm yukarıya devam etmelidir.


Boru Tesisatının Korozyona Karşı Korunması Metallerin korozyonu, çevrelerindeki korozif bir madde ile olan reaksiyonların toplamı olarak tanımlanır. Cisimde ve özelliklerinde değişikliklere neden olan korozyon adını verdiğimiz elektro-kimyasal reaksiyonların meydana gelmesi için, genellikle elektrolit ortam olarak suyun varlığı gereklidir.
Çelik borulardaki korozyonda su (toprakta bulunan, yoğuşan, sızan, havadaki rutubetten vs) ve oksijen, demir oksiti (pas) oluşturur. Böyle bir etkiye maruz kalan boru tesisatı dış yüzeyleri, ancak nemin ve suyun uzak tutulması ve uygun diğer önlemlerle korunabilir
Korozyona karşı doğal gaz boruları yağlı boya ile boyanmalıdır. Bunun için borular pastan, alev alacak maddelerden, yağ, sıvı, kir ve tüm nemlilik yapacak öge ve ortamdan arındırılarak boyamaya hazır hale getirilir. Sonra koruyucu astar boya ve üzerine yağlı boya yapılmalıdır. Toprak altında kalan çelik borular hazır PE (polietilen) kaplı veya sıcak sargılı PE ile kaplanmış olmalı ve mutlaka katodik koruma yapılmalıdır. Toprak altında yapılan kaynaklı birleştirme sonrası ek yerlerinin sıcak PE ile sargısı tekrar sarılmalıdır. Buna ek olarak toprak altında kalan çelik borular katodik koruma işlemiyle korozyona -----karşı tam korunmuş olmalıdır. Çelik boru kullanılan ana Şebeke borularını korozyondan korumak için Katodik Koruma Metodu (TS 5141) uygulanır. Bu metodun temeli boruyu, toprağa göre negatif hale getirilecek bir güç kaynağı veya boru boyunca negatif magnezyum anotlar yerleştirme esasına dayanır. Katodik koruma kontrol noktaları kolayca ulatılabilen yerlere konur
Dış sargıda hasar meydana geldiğinde boru hattı karada gömülü ise dolgu toprağının, denizaltında ise deniz suyunun etkisiyle, çelik boruların dış yüzeyinde gittikçe yayılan bir korozyon oluşmaktadır. Sargı malzemesinde meydana gelen bozulmaları (kaplamanın bozularak borudan ayrılması ve termal aşınmalar(dahil) ve toprağa gömülü borularda zemin gerilimleri (soil stress) boru kaplama hasarlarının büyük kısmını oluşturmaktadır.  İşte bunun için katodik koruma yapılır.

Elektrofüzyon Kaynak işleminin Uygulanması
Kaynak işlemine başlamadan önce borunun ağız kısmının kendi ekseni ile dik açı
yapıp yapmadığına bakılmalıdır. Eğer değilse boru ağız kısmı kendi ekseni ile dik olacak
şekilde kesilmelidir. Elektrofüzyon manşon takılacak borunun kaynak olacak yüzeyi
işaretlenir. Kaynak boyu genelde manşon boyunun yarısı kadardır.
Polietilen boru kazıma mesafe ölçümü   

İşaretlenen bu bölüm kazıma aparatı ile yüzeyde oksit tabakası kalmayacak şekilde kazınır. Kazıma derinliği oksit tabakası veya kire bağlı olarak 0,1-0,7 mm. arasındadır. Yüzeyi kazınmış boruyu kesinlikle ellememeli, kirden ve olumsuz hava koşullarından korumalıyız.                                                                                                                                                                                        
Elektrofüzyon manşon boruya geçirilir ve boru ile aynı eksende olup olmadığı
Kontrole edilir. Gerekli ise bir kelepçe takımı ile bağlanarak sistem sabitlenir.
 Elektrofüzyon kaynak makinası üzerindeki kablolar manşon üzerindeki soketlere
takılır. Manşon üzerindeki barkod scanner vasıtasıyla okutularak kaynak değerleri makinaya
girilir.

ELEKTROFÜZYON KAYNAK ORTAMI

Son bir kontrol yapılarak boru ve manşon konumu gözden geçirilir. Manşon soket
uçlarına gerilim uygulanarak kaynak işlemi gerçekleştirilir. Soğuma süresi sonunda
kelepçeler sökülür.
Polietilen boru malzeme ile döşenen hatlarda, malzeme kadar işçilik de önemlidir. Bu
nedenle polietilen boru sektöründe kaynak işçiliği ehliyetli kişi veya kurumlarca yapılmalıdır.

Elekro Füzyon Kaynağı Yaparken;
 Elektrofüzyon kaynak işleminde aynı hammaddeden yapılmış borular
kaynatılabilir.
 Eriyik akış hızı HDPE-elektrofüzyon birleştirme için 0.3....1.7 gr/10 dk.
 arasında olması gerekmektedir. Aynı eriyik akış hızına sahip borular
kaynak yapılabilir.
 Kaynak yapılacak alanın kötü hava koşullarından etkilenmeyecek şekilde
korunması gerekmektedir. (Örneğin: Kar, yağmur, rüzgar, etkili güneş ışınları
vb.)
 Dar toleranslı boru kullanılması tavsiye edilir.
 Kaynatılabilir borunun SDR değeri EF manşon üzerindeki barkod etiketinde
bulunmaktadır.
 Montaj teknisyeni büyük manşon montajı konusunda eğitilmiş ve
sertifikalandırılmış olmalıdır
 PP, PVC gibi diğer boru malzemeleri ile kaynak yapılamaz.
 Montaj yapılacak bölgenin ortam sıcaklığı 0°C- 45°C aralığında olmalıdır.
Ortam sıcaklığı bu sınırlar içinde değilse mutlaka kaynak çadırı kurulmalıdır.
 Güvenlik açısından kaynak esnasında kaynak bölgesinden en az 1 mt uzakta
durulması tavsiye edilir.
 Borunun düzgün bir şekilde kesilmemesi, manşondaki metal sargıların belli
bölgelerde boruya temas etmemesine neden olur. Bu ise aşırı ısınmaya ve erimiş
malzemenin kontrolsüz bir biçimde akmasına neden olabilir.

 

LNG NEDİR

Genel Özellikleri

Metan haricinde etan (C2H6), propan (C3H8), bütan (C4H10) ağırlıklı olmak üzere diğer hidrokarbonları da ihtiva eden bir yakıt türü olan LNG, sıvılaştırma prosesi esnasında içindeki oksijen, karbondioksit, kükürt bileşenleri ve sudan arındırıldığı için boru hattı doğal gaza göre daha saf ve yüksek verimli bir yakıttır

  • Doğal gaz, atmosfer basıncında, -162°C ye kadar soğutulduğunda yoğunlaşarak sıvı faza geçer ve "Sıvı Doğal Gaz" (LNG) olarak adlandırılır.
  • Doğal gazın hacmi, gaz fazından sıvı faza geçerken yaklaşık 600 kat küçülür.
  • Bu sayede yüksek miktardaki doğal gaz, düşük basınçlar altında hacmi 600 kez küçültülerek sıvı halde saklanabilmektedir. Bu durum, doğal gazın boru hatları ile taşınmasının teknik ve ekonomik anlamda mümkün olmadığı yerlere, gemi ve kamyon tankerler ile nakliyesini uygun hale getirmektedir.
  • LNG'nin sıvı fazının özgül ağırlığı 0,46'dır. Yani ağırlığı suyunkine göre yaklaşık yarısıdır. Geometrik hacmi 1 m³ (1.000 lt) olan bir kaba doldurulan LNG nin ağırlığı 460 kg'dır.
  • LNG renksizdir, kokusuzdur, zehirli değildir, korozif özelliği yoktur.
  • LNG'nin gaz halinin hava içindeki karışım oranı %5 ile %15 arasında yanıcı ve parlayıcıdır.
  • LNG, esas olarak %90 civarında bir oranda metandan (CH4) oluşur.

LNG FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİ

LNG AVANTAJLARI

  • Tüm enerji ihtiyacını tek bir merkezden karşılayabilme
  • Otomatik kontrolle donatılmış depolama sistemi dizaynıyla minimum arıza riski
  • 7/24 kesintisiz teknik servis hizmeti
  • Uzun mesafelere taşıma ve ikmal kolaylığı
  • Enerjiyi kolay ve efektif stoklama kabiliyeti
  • Yaygın kullanım alanı
  • Doğayla dost
  • Sistem LNG ile çalışacak yakıcı cihazlarda büyük çapta otomatik kontrol imkanı
  • Baca gazlarındaki ısıdan maksimum faydalanmayla yüksek ısıl verim
  • Düşük ortam sıcaklıklarında dahi yüksek yakıt performansı
  • Alternatif yakıtlara göre avantajlı fiyat

lng tank ve tesislerinde kapasite tayini
10.000 litrelik bir lng tankı gerçekte (1/600 genleşme oranına göre ) 1000 litre sıvı doğalgaz (lng) buharlaştığı zaman 600 m3 gaz 10.000 litre sıvı lng buharlaştığı zaman 6000 m3 gaz fazında doğalgaza eşdeğer olur. ayrıca 1 litre lng 0.425 kg'a eşdeğerdir. buna göre sizin dönüşüm yapacağınız tesis saatte 20 m3/h tüketim yaptığını düşünelim. bu tesisi 16 saat üzerinden çalıştığını düşünürsek 16*20=320 m3/gün yapar.Böyle bir tesisin aylık çalışma periyodunun 26 gün olduğunu düşünürseniz 26 gün*320=8320 m3/h yapacaktır. Buna göre böyle bir tesise 10.000 litrelik bir lng tankı 50-yada 100 m3/h atmosferik tip buharlaştırıcı yeterli olacak lng transferi 3 hafta interval ara ile sevkiyat dolumu yapılacaktır.
lng ve tesislerine ait teknik bilgiler
lng ihraç eden ülkelerden Mısır,Nijerya,Cezayir deniz tankerleri ile getirilen lng dolum terminalinde tanklara nakil edilmektedir. Sıvı halde lng tanklarında muhafaza edilen gaz evoporatör proses ünitesinde sıvı fazdan gaz fazına dönüştürülerek kompresör istasyonlarında basınçlandırılarak yüksek basınç çelik doğalgaz hatlarına verilmektedir. Rusya ve Romanya üzerinden gelen boru hattındaki gaz ile Marmara Ereğli de prosesten geçirilerek gaz fazına dönüştürülen lng boru hattı içinde yoğunluk ve karışım kompozisyonu nedeni ile asla birbiriyle karışmazlar. Zira boru hattından gelen gaz ve prosesten geçirilerek gaz fazına dönüştürlen lng boru hattı içinde blok halinde kütlesel olarak ayrı ayrı ilerler.
lng fiziksel özellikleri
lng; doğalgazın tabii halde iken kaskad sistemi ile kademeli olarak soğutucu akışkanlar tarafından kriyojenik esanjörlerde soğutulması ile elde edilmektedir. Soğutma işlemi 2 kademede gerçekleşmekte ön soğutucu olarak -35 c ye kadar propan ve asıl olarak likitleştiği sıcaklık olan -162 c ye kadar da likit hidrojen gazları soğutucu akışkan olarak kullanılmaktadır. Sıvı doğalgazın donma noktası -182.61 c dir. Sıvı halde iken yoğunluğu 0.4256 kg/lt dir. Suyun yoğunluğunun yarısından daha az bir değerdir. Bu zira 1 m3 (1000 lt ) lng kriyojenik tank içinde 425.6 kg ağırlığındadır. sıvı halde iken hacmi basınç altında 1/600 oranında küçülür.kısacası lng sıvı halden gaz fazına geçtiğinde 600 kat genleşmektedir.1 m3 sıvı lng gaz fazına dönüştüğünde 600 m3 doğalgaza eşdeğer olmaktadır.
Hepimizin bildiği gibi doğalgazın m3 bazında üst ısıl değeri 10427 kcal/m3 tur. alt ısıl değeri ise 8250 kcal/m3 tür. Kg bazında üst ısıl değeri: 1000 litre lng ağırlık olarak 425.6 kg lng ye eşdeğer olduğuna göre 1000 litre sıvı lng yani 460 kg lng 600 m3 gaz fazı doğalgaza eşdeğerdir.
460 kg sıvı lng 600 m3 gaz fazı doğalgaza eşdeğer
1 kg sıvı lng 1.3043 m3 gaz fazında doğalgaza eşdeğerdir.
Şimdi 1 m3 gaz fazı D.gaz üst ısıl değeri 10427 kcal/m3 göre 1 kg sıvı lng  1.3043*10427 kcal/m3=13599 kcal/kg ısıl değere eşdeğer olur.


İkmallerle sıvı lng kriyojenik tankerler vasıtası ile ara stoklama tanklarına ya da direkt olarak tüketiciye ulaştırılmaktadır. lng tankları dik tip olup çift cidarlı iç kısım tank malzemesi ostenitik paslanmaz çelik dış cidar malzemesi siyah karbon çeliğindendir. İç ve dış tank arasında bir ceket haznesi ve bu haznede yüksek izolasyon kabiliyeti için vakumlanmış perlit bulunmaktadır. Sıvı lng iç tank içine alındığında atmosfer basıncında olup,  -162 c çok düşük sıcaklık değerinden dolayı dolum sonrası malzeme plastisite özelliği göstermektedir.Zira ostenitik paslanmaz malzemeler çok düşük sıcaklığa maruz kaldıklarında siyah karbon çeliği malzemeler gibi kırılganlık özelliği yerine plastik özelliği göstermelerinden dolayı ana malzeme olarak tercih edilmektedir, ayrıca aluminyum ve alaşımlarınında düşük sıcaklıklarda plastik özelliği göstermesi nedeniyle aluminyum malzemesi de kullanılabilmektedir. Kriyojenik tank ekipmanları paslanmaz çelik ve pirinç (bronz) tank dolum ve çıkış tahliye boruları tamamen paslanmaz malzemeden olmaktadır. lng tanklarında lpg tanklarına oranla daha farklı bir durum vardır. lpg tanklarında ortam sıcaklığına göre tank içi basınçları artmakta ve basınç artışına paralel olarak buharlaşma oranları da artmaktadır. lpg tanklarında buharlaşan gaz tank içinde kalmakta ve emniyet basınç sınırlarını (yazın çok sıcak havalarda) aşması durumunda tank iç basıncını düşürmek için bir miktar gaz atmosfere tahliye edilmektedir.  lng tanklarında günlük olarak total tonajın % 0.5 lik (binde 5) kısmı buharlaşmaktadır. Eğer lng tankından gaz çekilmiyorsa tüketim noktalarında gaz kullanımı yok ise lng tankı içinde buharlaşan gaz ya atmosfere tahliye edilmeli yada yakılarak buharlaşan kısmın miktarı düşürülmelidir.Sürekli kullanım rejiminin olduğu işletmelerde bu durum problem teşkil etmez,ancak tatil gibi dönemlerde tahliye işlemi yapılmalıdır.


lng tesisinin çalışma prensibi:
lng tanklarında basınç 1 bar ile 2 bar arasında değişkenlik. gösterir ancak teknik olarak 2 bar basınç üzerine çıkılmamalıdır. lng tanklarının önünde atmosferik tip evaporatörler vardır. Bunlar ziyadesiyle buharlaştırıcı görevi görür. lng evaporatörlerinde lpg evaporatörlerinde olduğu gibi ısıtıcı akışkana (sıcak şu) elektrikli yada sıcak sulu evaporatöre ihtiyaç duyulmaz.Zira lng tankı içinde çok düşük sıcaklıkta olan sıvı lng evaporatöre geldiğinde sıcaklığı atmosfer (ortam sıcaklığı) inecek ve gaz bu sıcaklık değişiminden dolayı havadan ısı alarak buharlaşacaktır. Şimdi bu buharlaşma değerini inceleyelim:
c=doğalgazın ısınma ısısı değeri 0.5867 kcal/h c
m= buharlaşacak sıvı lng miktarı kg (1 kg kabul)
t1=ilk sıcaklık -162 c
t2=son sıcaklık (ortam sıcaklığı 15 c kabul)
q=buharlaşma için gerekli enerji miktarı kcal/h
q=m*c*(t2-t1)
q=1*05867*[15-(-162)]=1*0.5867*(15+162)
q=103,8459 kcal/h
lng tank kapasiteleri: 3-5-6-10-11-15-20-25-30-35-40-50-60-70-80-100 m3 olarak imal edilmektedir.
Alçak basınç evaporatörleri, merkezi sistemlerde cryogenic likid tank basıncına bağlı, likid gazın doğal akış sirkülasyonu ile 5 ila 10 bar arasında değişen basınç aralıklarında çalışan 10-12-16-24 elemanlı üniteler olarak dizayn  edilmektedir. Evaporatör kapasiteleri 100-200-400-600-800-1200 m3 ve daha üst kapasitelerde imal edilebilmektedir.


lnk tanklarının emniyet mesafeleri:
Sigara içilen ve açık alev bulunabilen alanlar - 16 m
elektrik trafo vs gibi enerji iletim kaynakları - 12 m
ağaç ve muhteviyatı depolama alanları - 15 m
küçük ağaç konst.-yanıcı madde depolama alanı - 8 m
fuel oil-mazot-benzin vent hatları - 8 m
makina ve ekipmanlar - 8 m
gaz veya sıvı boru hatları-3 m
halk yerleşim alanları - 15 m
ofis,kantin,dinlenme yeri,ziyaretçi alanları - 12 m
kompresör veya fan (vantilatör emiş ağızları) - 8 m
kanalizasyon veya şu vs.kanalları-8 m
komşu fabrika yada tesis sınırları - 8 m
tren yolları-15 m
yollar - 8 m
park yerleri - 12 m
Gerek lng tanker tankları, gerekse sabit müşteri tankları kreyojenik olmalıdır.
Kreyojenik tanklar iç içe iki kaptan oluşmaktadır. içteki paslanmaz tank, lng depolamakta kullanılır. dıştaki çelik tank izolasyon kabidir. iki tank arasında izolasyon olarak vakumlanmış perlit bulunur. tankların tamamında emniyet sistemleri olmalıdır. lng, doğal gaz basınç düşürme istasyonuna 3 ila 4 bar arasında gönderilir. Tankın basınçlandırılması tank buharlaştırıcıları tarafından yapılır. basınç, regülatör ve ekonomizer marifetiyle kontrol edilir.
Buharlaştırıcılar lng yi sıvı fazdan gaz fazına dönüştürmek için kullanılır.
Buharlaştırıcılar, lng’yi ortam ısısını kullanarak gazlaştırıp tüketilmeye hazır hale getirirler. Geniş işi transfer yüzeyleri sayesinde yüksek ısı değiştirme kabiliyetleri vardır. tamamen alüminyumdan üretilmişlerdir. hareketli parçaları olmadığından, bakım gerektirmezler.
Doğal gaz dahili tesisatları epdk teknik mevzuatına uygun olarak yapılmalıdır.
buharlaştırıcıların çıkışından itibaren, işletme içi yakma ünitelerine kadar olan 2. kademe basınç düşürme istasyonunu da dahil lng kullanımı ile ilgili tüm doğal gaz dahili tesisatı, epdk’dan sertifika almış bir yapım firması tarafından epdk, botaş veya bölgesinde yetkili şehir dağıtım şirketi'nin standartlarına uygun olarak yine epdk’dan sertifika almış bir müşavir firma kontrol ve denetiminde yapılmış olmalıdır.
lng, enerji ihtiyacını farklı yakıtlar ile sağlayan yüksek yakıt tüketimine sahip tüm işletmeler için ilgili talimat, standart ve yönetmeliklerde geçen gerek ve yeter şartların sağlanması durumunda her işletmede kolaylıkla uygulanabilmektedir.


lng’nin  kullanım sahaları (Doğal gazın kullanım alanları ile aynı)
elektrik üretimi  sıcak su ve kızgın su eldesi  kızgın yağ eldesi  buhar eldesi .
sıcak hava eldesi   pişirme ve kurutma fırınları  metal işleme (döküm, ergitme, ışıl işlem, vs.) seramik ve cam sanayı   elektrik üretimi ,yüksek yanma verimi, temiz ve ekolojik yakıt özelliği, ekonomikliği ve güvenli/pratik kullanımı ile alternatif bir yakıt turu olan lng, boru hattının ulaşamadığı yerlerdeki yüksek tüketim kapasiteli işletmelerin tüketim noktalarında aranan çevre dostu ve ekonomik bir
%90 dan fazla oranda metan ihtiva eder ve havadan hafif olması sebebi ile uçarak yok olabildiğinden, alternatif yakıtların aksine kaçak olması durumunda zemin ve çukur yerlerde birikme yaparak herhangi bir risk ve kirlilik oluşturmaz.
Günümüz şartlarında yüksek yakıt tüketimine sahip sanayi işletmeleri için boru hattı doğalgaz kullanımının söz konusu olamadığı durumlarda işletmelerin ekonomik açıdan fayda sağlayabilmeleri lng kullanımı ile mümkün olabilmektedir.
lng’nin piyasadaki alternatif yakıtlara göre alt ışıl değer üzerinden eşdeğerliliklerini gösteren dönüşüm tablosu aşağıda verilmiştir:
lng’nin alım satım ve faturalandırma esasları
lng’nin botaş’tan alınıp lng kullanıcılarına satışı ancak epdk dan toptan satış lisansı almış şirketlerce yapılabilir.
30 aralık 2005 tarih, 26039 sayılı resmi gazetede yayımlanan 615 nolu enerji piyasası düzenleme kurul kararına göre lng alım satımında faturalama enerji değeri bazında (ya sm³ ya da kwh) olmalıdır.
toptan satış şirketlerinin lng tankerleri botaş’ın lng terminal sahasındaki kantarda boş ve dolu haliyle tartılır, iki tartı miktarı arasındaki fark botaş tarafından satılan lng nin kilogram cinsinden miktarı olarak değerlendirilir.
lng terminalinde gün başlangıcı olan saat 08:00’de önceki 24 saat boyunca, lng’nin ağırlık miktarı, buna karşılık gelen toplam enerji değeri, bunun hesaplanmasında kullanılan üst ışıl değer ve rolatif yoğunluk bilgilerini içeren bir irsaliye botaş tarafından düzenlenir ve aynı gün içinde toptan satış şirketine teslim edilir.
Rolatif yoğunluğu referans yoğunluğa dönüştürmede havanın yoğunluğu 1,2255 kg/ sm³ değeri alınır. kilogram biriminden lng’nin içerdiği enerji miktarına dönüşüm için aşağıdaki formülden fadalanılır.
               
lng tesisleri teknik emniyet kuralları
• lng tank ve lng tanker boşaltma sahasına; işi olmayanlar ve eğitimsiz personel girmemelidir.
• lng’e dayanıklı, kişisel koruyucu ekipmanlarını (iş elbisesi, ayakkabı veya çizme, kroyejenik eldiven, gözlük, baret ve ilk gaz alışlarda kulaklık) giyecektir.
• lng tank ve lng tanker boşaltma sahasına; sigara, çakmak, cep telefonu, telsiz, ex-proof olmayan el feneri vb kıvılcım çıkartıcı cihazlarla girilmemelidir.
• lng tankı ve tanker boşaltma sahası içerisinde ipragaz yetkililerin haberi olmadan kaynak, elektrik, inşaat gibi ateşli çalışma izni gerektiren işler yapılmamalıdır.
• lng tankı ve tesisatlarında olabilecek bakım, arıza, test işlerine, ipragaz yetkililerinden eğitim almış ilgili personel tarafından müdahale edilmelidir.
• lng tankeri boşaltma esnasında kamyon tankerlerinin eksozlarına alev tutucu takılacak ve araç tekerlerine takoz koyulmalıdır.
• tanker boşaltma esnasında statik topraklama pensesi takılmalıdır.
• lng tanker boşaltma esnasında tanker şoförü kesinlikle aracını terk etmemelidir.
• lng tank hortum ve bağlantı elemanlarını sıkmak için kıvılcım çıkartmayan sarı çekiç ve anahtar kullanılmalıdır.
• lng tankı ve tanker boşaltma sahası içerisinde olası gaz kaçaklarının kontrolü için portatif ex-proof gaz dedektörleri olmalı ve günlük gaz kaçağı kontrol ölçümleri yapılmalıdır.
• lng tanklarının seviye - basınç değerleri düzenli olarak ölçülmeli ve bir forma yazılmalıdır.
• lng tankları tel örgü ve lng tankeri üzerindeki ikaz işaretlerine “ateşle yaklaşmayınız”, “yanıcı ve parlayıcı madde”, “sigara içilmez” uyulmalıdır.
• ex saha içerisindeki tüm elektrikli cihazlar ex-proof olmalıdır.
• lng yangınlarında gerek personeli kurtarmak gerekirse kesici vanaları manuel kapatabilmek için yangın battaniyesi kullanılabilir.
• lng kısmında yaralanmalara karşı tam teçhizatlı ilk yardım malzemesi ve portatif ilk yardım çantası olmalıdır.
• lng tank bölgesine yüksekliği 1,5 m olan tel örgü olmalıdır.
• lng tank bölgesi ile tanker boşaltma sahasında 2 ad. 50 kg’lik kkt arabalı ile 4 ad. 12 kg’lik (ts 862 en 3 ve ts 11749 en 1866’e uygun) portatif kkt yangın söndürücü olmalıdır.
• lng tank, teçhizat ve ekipmanlarının bakım, arıza ve tadilatını, kaynak işlerini yapan elemanlar lng hakkında eğitimli ve bilgili olmalıdır. bu işlemleri yapan elemanlar sertifikalı ve yetkili olmalı ve yangın güvenlik eğitimi olmalıdır.
• lng gazi kullanılmadığı zamanda lng vanaları kapalı olmalı ve basınç kontrol edilmelidir. tank basıncı 3 bar’a düşürülmelidir. asla 5 bar’a çıkarılmamalıdır.
• lng kaçaklarında donan hattı sıcak su ile çözerek rekor ve diğer işlemler için müdahale edilmelidir. asla çıplak elle müdahale edilmemelidir.
• lng tankı 3 m çevresini ot veya yanıcı maddelerden temizlenmiş olmalıdır.
• lng döküntülerinde; kkt yangın söndürücü, kum, toprak veya yüksek konsantrasyonlu sentetik köpük kullanınız, acilen yetkililere telefonla haber veriniz.
• lng gazına bulaşmış koruyucu elbise ve eldivenler, kıvılcım çıkaran yerlere konmamalı, güvenli yerde çıkarılıp, havalandırılması sağlanmalıdır.
• lng yangınında, yangını söndürmek, tank ve tesisatını suyla soğutmak için yangın hidrant hortumları ile müdahale ediniz.
• lng tesisatında kullanılacak cihaz veya aletler yağdan uzak tutulmalıdır.
• yangın esnasında itfaiyeye (112) ve ipragaz yetkililerine haber verilmelidir.
• lng tanklarının, dik ya da yatay olarak, arıtaş ve ısısan gibi konusunda yetkin basınçlı kap imalatçısı firmalara, 97/23/ce sabit basınçlı kaplar direktifi doğrultusunda ce işaretli olarak yaptırılması.
• tank sahası tesisat montajları sırasında sertifikalı argon kaynakçıları kullanılması, tank sahasında yapılan tüm paslanmaz boru kaynaklarının radyoğrafik kontrolden geçirilerek kayıt altına alınması.
• montaj aşamasında müşteri ile eşgüdüm gözeterek yapılan iş-zaman programı ile lng tesisinin istenilen süre içinde, aksaklık yaşanmadan kurulması
• deprem bölgesi ve z4 zemin sınıfı dikkate alınarak statik hesapların yaptırılması ve tank temel projesinin müşteriye teslim edilmesi
• lng tankının temel ankrajında kullanılan, tank hacmi ve tipine göre hesaplanmış çap ve adetlerdeki ankraj bulonları ve somunlarının ve ankrajların temel içindeki yerleşimini sağlayacak ankraj şablonunun müşteriye teslim edilmesi
• lng tank ve buharlaştırıcılarının topraklanması için gerekli malzemelerin tedariği ve uygulamanın yaptırılması, ayrıca lng tankeri topraklama pensesi ve tank sahası kapılarının yanında yer alacak topraklama tutamakları için de topraklama tesisatı kurulması.
• lng tank sahası kuvet betonundaki sifonlu rogar ve tel örgü üzeri uyarı ikaz levhalarının temin ve tesisi
• lng tankı likit çıkış hatları acil kapatma vanaları ile vanaları çalıştıracak mini kompresörün temini ve tesisi
• tank sahası gaz kaçağı algılama sisteminin temini ve montajı
• gaz sıcaklığı takip ve kontrol sistemi ile gerektiği yerlerde gaz ısıtıcısı temini ve montajı
• deprem izleme sisteminin temini ve montajı
• sıcaklık, gaz kaçağı algılama, deprem izleme sistemlerinden gelen ikazları sesli ve ışıklı alarma çeviren ve tank çıkışındaki likit vanalarının otomatik olarak kapanmasını sağlayan lng tesisi ana kumanda panosu tesisi.
• tank sahası ex-proof aydınlatma sisteminin kurularak devreye alınması
• lng’nin kullanım noktasındaki (kazan dairesi, mutfak v.b.) kaçaklarını algılayıp, kullanıcıları sesli ve ışıklı olarak uyaran sistemin kurularak devreye alınması
• tank sahasında kokulandırıcı tht’nin (tetrahidrotiofen) muhafaza edildiği paslanmaz tüp, bağlantı elemanlarının tedarik ve montajı ile tht’nin ikmali
• tank içindeki lng miktarını her gün düzenli olarak lng lojistik birimine aktaran ve müşterinin ikmal sıkıntısı yaşamadan çalışmasına devam etmesini sağlayan “ipragaz lng-telemetri” sisteminin tesisi
• tank alt ve üst basınç takip sistemi tesisi
• montaj sonrası zorunlu eğitim ve tatbikatlar ile sertifikalandırılan müşteri personeli ile emniyetli kullanım
• düşük miktarlardaki lng ikmallerini mümkün kılan adr mevzuatına (tehlikeli maddelerin karayolları ile taşınması) ve taşınabilir basınçlı ekipmanlar direktifine uygun , tt (pi) işareti taşıyan donanımlı lng tanker filosu
• 7/24 teknik destek garantisi ve yıllık periyodik bakım

 

kaynak: lng ipragaz

DOĞAL GAZLA ÇALIŞAN SİSTEMLERİN DİĞER SİSTEMLERE GÖRE AVANTAJLARI NELERDİR:

Doğal gaz havayla kolay karışan bir yakıt olduğu için yanma verimi daha yüksektir.
Taşıma, depolama, yakıt ısıtma gibi bir çok işlemden kurtarır.
Kazan dairesinin çatıya kurulmasına imkan verir, dolayısıyla kullanma alanlarını arttırır.
Temiz yakıt oluşu nedeniyle çevre kirliliğinde önemli faydalar sağlar.
Kullanıldığı cihazlarda bakım ve işletme ve bakım  giderlerini azaltır.
Otomatik kontrola enuygun yakıttır.

DOĞALGAZIN KULLANIM ALANLARI :
Merkezi Isıtma Sistemlerinde,
Sanayi tesislerindekideki proses için gerekli buhar, kızgın su elde edilmesinde,
Bireysel Isıtmalarda (Kat kaloriferleri, Kombiler, Sobalar,Şömineler)
Sıcak su temini için (Doğalgaz şofbenleri)
Pişirme Isıtma amaçlı ( Ocak,Fırın,Benmari vs.)  

DOĞALGAZLI SİSTEMLERİ  ÇALIŞTIRIRKEN DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR :

Doğal gaz havadan daha hafif bir gaz olduğu için yeterli havalandırma sağlandığında ; kaçak olması halinde, hiçbir tehlike yaratmadan uçup gider. Bu nedenle, havalandırma kanallarının daima  açık olmasına dikkat edilmelidir.
Kazan dairesinden binaya gidiş kapısı kendiliğinden otomatik olarak kapanabilir olmalıdır.
Kullanılmayan doğalgaz cihazlarının gaz giriş çıkış vanaları kapalı tutulmalıdır.
Kazan dairesi elektrik tesisatı ve ve brülör aksamı sudan uzak tutulmalıdır.
Elektrik tesisat armatürleri patlama güvenlikli özellikte olmalıdır.
Doğalgazın kullanıldığı hacimlerde elektrik açma kapama düğmeleri ve prizler hacim dışına taşınmalıdır.
Doğalgaz kullanılan bölümlerde., bölüm tavanlarına ve acihaza yakın yerlere gaz alarm dedektörü takılmalıdır.
Doğal gaz kullanılan kapalı bölümlerde oluşabilecek patlama olaylarına karşı , bir patlama yüzeyi inşa edilmelidir (0,2 m2/m3) büyüklükte yeterlidir. Bina içinde ve dışında bulunan doğal ga tesisatının veya bağlantı elemanlarının yakınında yanıcı ve patlayıcı maddeler bulundurulmamalıdır.

DOĞAL GAZ KAÇAĞI NASIL ANLAŞILIR
 1- Doğal gazın kokusundan, Doğal gaza sonradan ilave edilen koku, çürük yumurta , çürük lahana, birazda sarmısağa benzer.
2- Alarm cihazları vasıtasıyla, Bu cihazların; gaz kaçağı olduğunda selonoid valfi vasıtasıyla gaz vanasını kendiliğinden kapayan otomatik çeşitleri olduğu gibi  sadece gaz kaçağı oluğunu belli eden çeşitleri de vardır. Alarm cihazlarında gaz kaçağı olduğu şu şekilde anlaşılır:. Normalde yeşil olan ışık turuncuya geçer, gaz kaçağı artınca kırmızı ışık yanar ve aynı anda bir sesli alarm verir.

Selenoid valfe bağlı olanlarda aynı zamanda valfi kapatır.

EX-PROOF  GAZ ALARM CİHAZLARI

EXPROOF Gaz Alarm Cihazları nerede kullanılır:
Gaz alarm cihazları muhtemel gaz kaçağı olan ve çalışma ortamı kötü (tozlu nemli) yerlerde kullanılır, kullanıldığı yerlerde güvenliğinizi tam anlamıyla sağlar. Hiçbir şekilde ısı ve alevden, su, yağ gibi sıvı etkenlerden etkilenmez. Elektronik donanımı yanmaz alüminyum gövde içine yerleştirilerek sızdırmazlık sağlanmıştır, ayrıca gövde içindeki elektronik donanımda oluşabilecek her türlü elektrik kıvılcımlarının dış ortama yayılmaması için elektronik donanımı poliüretan madde ile doldurulmuştur. 

Kullanım Alanları: Sanayi tipi mutfak, kazan daireleri, merkezi sistemler, LPG benzin istasyonları, oteller, askeriye vb. 

 

 

Exproof alarm cihazları

 

Doğal gaz Selenoid valf ve Gaz alarm cihazı tesisat bağlantı şeması

 


Expr

DOĞALGAZ KAÇAĞI HİSSEDİLDİĞİDE YAPILMASI GEREKEN İŞLEMLER SIRASIYLA

1- Elektrik düğmeleriine ne açmak  ne de kapamak için dokunulmamalıdır.
2- Kibrit, çakmak veya herhangibi ateş  yakılmamalıdır.
3- Havalandırma menfezlerinin açık olduğu kontrol edilmeli ve bütün pencereler açılmalıdır.
4- Bütün doğalgaz vanaları hatta gaz sayaç girişindeki vana kapanmalıdır.
5-  Yetkili gaz şirketi aranmalıdır.

 MERKEZİ ISITMADA TEMEL UNSURLAR:
Doğal Gaz Kazanları :
Kazanları malzeme yapılarına göre iki şekilde gruplandırabiliriz
Dökme dilimli kazanlar : Dilimli olması nedeniyle, kazan dairesine kolayca taşınabilen ve monte edilebilen,dilim ilavesi ile kapasitesi arttırılabilen kazanlardır.
Çelik Kazanlar: Girişi dar olan kazan dairelerine girişi zordur. Monoblok olarak imal edilirler, kazan dairesinde imali de mümkündür.
Kazanları üzerindeki brülörlere göre de ikiye ayırabiliriz. Aşağıdaki açıklamasını yaptığımız brülör cinsleri her iki kazan cinsine de tatbik edilebilir (Döküm,Çelik)
Üflemeli Brülörlü Kazanlar : Kazanı değiştirmeden alternatif yakıt (Fuel oil, motorin,LPG) kullanma şansı vardır. Dökme dilimli kazanlarda dilim ilavesi ile kapasite yükseltilmesinde brülör değişimi gerekmeyebilir. Bu Tip brülörlerde yanma havası bir fan vasıtasıyla sağlanır.
Atmosferik Brülörlü kazanlar : Bu kazanlar sadece Doğal gaz ve LPG yakarlar, üflemeli brülörlere nazaran daha sessiz çalışırlar. Kapasiteleri sınırlıdır. (Maksimum 350.000 Kcal./h) Bu tip brülörler kazanla birlikte dizayn  edildikleri için kazanla birlikte satılırla. Bu tip sistemlerde brülör, yanma hücresi ve bacanın uyumu çok önemlidir.
Kazanlar  ayrıca 3 geçişli ve karşı basınçlı kazanlar olmak üzere de ayrılırlar.
Karşı basınçlı kazanlarla ısınmada kazana uygun brülör seçimi çok önemlidir. Aksi takdirde aşırı gürültülü çalışma problemi ile karşılaşılabilir. Ayrıca çok yüksek sıcaklıklarda yanma oluşu nedeniyle
Nox yanma gazı oldukça fazla  çıkacaktır.  Doğal gaz kazanları için müsaade edilen NOx miktarı hergün daha da azaltılmaktadır.
Kombiler:

Kombi

Kombi cihazlarında şofbenlerdeki gibi bir boru demetinden akan suyun ısıtılması prensibi söz konusudur. Kombi cihazları kat kaloriferi olarak ısıtma işlevini görürken aynı zamanda bir şofben gibi sıcak kullanım suyunu da sağlarlar.
Kombi sistemleri ateşleme sistemlerine göre; pilot ateşlemeli ve elektronik ateşlemeli olarak iki çeşittir.
En az 7500 en çok 32000 Kcal/h kapasiteye kadar imal edilirler birde daha büyük kapasite olan kaskat tipleri vardır bunlarda 50000 Kcal/H. Civarına kadar yapılır istenirse yan yana  ilave olarak kapasite arttırılır. Az yer kaplayan ve montajı kolay olan bu cihazlar sessiz çalışırlar. Her türlü emniyet ve işletme kolaylıkları sağlanmıştır.
Bacalı Kombiler : Bacalı kombilerde yanma odası cihazın bulunduğu ortama açıktır. Ve yanma sırasında cihaz, ortamın havasını kullanır.Yanma sonucu oluşan atık gazlar baca vasıtasıyla dışarıya atılır. Bu cihazlar mutlaka çekişi iyi olan bir bacaya bağlanmalıdır ve bulunduğu ortam havalandırılmalıdır. Bacalı kombiler banyoya, yatak odalarına, apartman boşluklarına ve hacmi 8 m3 ten daha az olan yerlere konamaz.
Baca fanlı kombiler : Bacanın yeterlii olmaması durumunda bu tip  cihaz kullanılabilir. Yanmış gazlar özel bir baca fanı  ve baca gazı borusu ile ile pencere veya atmosfere  açık duvardan dışarı atılır. Bu tip cihazlarda da ortalma taze hava girişi mutlaka sağlanmalıdır. Bacalı kombilerin montaj mahalleri ilgili kısıtlamalar bu tip kombiler içinde geçerlidir.

Hermetik Kombiler: Bacaya ihtiyaç göstermezler. Mahal havasını kullanmadığı için kısıtlama getirmeden mahallerde kullanılır. Yanma odaları bulunduğu ortama kapalıdır. Yanma için gerekli havayı bir fan vasıtasıyla  ve özel iç içe geçen iki borudan oluşan hava akım borusu sayesinde dışarıdan alırlar. Yanma sonucu oluşan atık gazlar işe özel hava akım borusu sayesinde atılırlar.  Hermetik kombiler doğal olarak dıi duvara ya da dış duvara yakın bir yere monte edilmelidirler.Apartman aydınlıklarına monte edilemezler.

Kombi Bağlantısı ve Çalışma Sistem Şeması

Yoğuşmalı Kombi Çalışma Prensibi : Turbo eşanjör sistemi ile atıkgaz sıcaklığı düşürülerek yanma sonucu oluşan su buharı sisteme geri kazandırılmakta ve bunun sayesinde de yüksek verim elde edilmektedir.

Kondenzasyon tekniği kullanılan kombilerin standart kombilere göre başlıca farkı, baca gazı ürünlerindeki nem yoğunlaştığında ortaya çıkan buharlaşma gizli ısısının bir kısmının kullanılabilmesi ve ısı geri kazanım kabiliyetleridir. 1 m3 doğalgaz başına 1.5 ile 1.7 kg arasında su oluşmaktadır. 1 kg-su başına açığa çıkan buharlaşma ısısı 539 kcal’dir. Bu enerji gizli ısı olarak anılmakta ve standart kombilerde bu ısıdan yararlanılmamaktadır. Yoğuşmalı kombiler; bacadan atılan gazların içindeki su buharında bulunan enerjiyi, gazları yanma bloğunun içinde tekrar dolaştırmak suretiyle özel olarak dizayn edilmiş kanatçıklara çarptırarak alır ve tesisat suyuna aktarır.

Yanma sonucu oluşan ürünler .eşanjörden geçerken içersindeki su buharı yoğunlaşarak, su haline gelir. Yoğuşan suyun enerjisini de Eşanjörde dolaşmakta olan sistem suyu alır.

Bu sistemle çalışan kombilerin verimleri standart kombilerden daha fazla olmaktadır. Yoğuşma sonucu oluşan su da, özel bir tahliye borusu ile dışarı atılır.

DOĞAL GAZ HESAPLAMALARI

 

(EXCELL HESAP TABLOları İÇİN YAZILARIN ÜSTÜNE TIKLAYINIZ)

 

300 mbar BASINÇ KAYBI HESABI

50 mbar BASINÇ KAYBI HESABI

21 mbar ÖLÜ HACİM HESABI

300 mbar ÖLÜ HACİM HESBI

BACA VE ALT ÜST HAVALANDIRMA HESAPLARI

D. GAZ İSTASYONLARININ BASINÇ KAYBI HESAPLARI

GAZ ARMATÜRLERİ

BORU ÇAPLARI

 

KOMBİ BAKIMI VE ARIZALARI


Kombinizin sağlıklı çalışması için düzenli bir periyodik bakım yapılmalı, bu bakımları kışa girerken yaptıracak olursanız hem gazdan tasarruf, hem de zamansız arızayı önleme açısından daha iyi olacaktır.
Binanız yada dairenizin yerden yüksekliğini dikkate alarak toz olma olasılığına göre her yıl veya en geç iki yılda bir bakım yaptırmalısınız. kombiler özellikle hermatik olanlar dışarıdan havayı emip yaktıktan sonra tekrar dışarı verdiği için içine toz dolmakta algılayıcıları (sensörleri) kirletmekte ve arıza sinyaline neden olmaktadır. bu toz miktarı alt katlardan yukarı üst katlara doğru çıktıkça azalmaktadır.

Servis çağırmadan önce muhakkak yapmanız gereken birkaç önemli nokta vardır. bunlara bakarsanız belki de servise ihtiyaç kalmadan kombiyi çalıştırabilirsiniz.
1-kombiye elektrik geliyor mu sigortasını veya fişini kontrol edin.
2-gaz ve su vanalarını kontrol edin açık olduğundan emin olun.açık konum borulara paralal konumdur.
3-kombinin su basıncı ortalama bir buçuk bar olmalı bir barın altında olursa kombi devre dışı olur çalışmaz.
4.kombinin baca borusunu kontrol edin yerinden çıkmış olabilir.
 bunlara rağmen problem çıkıyorsa servise başvurun

YILLIK BAKIMDA YAPILACAK İŞLEMLER :

1.Cihazınızın yanma verimini artırmak için tozlarının temizlenmesi
2.Kalorifer dönüş hattındaki filtrenin sökülüp temizlenmesi.
3.İmbisat deposunun havasının kontrolü
4.Çakmak ayarlarının yapılması
5.Gaz geçişini sağlayan meme gözlerinin temizlenmesi
6.Cihazın modülasyon yapıp yapmadığı (cihaz ayarlanan dereceye gelene kadar yüksek alevle yanar. İstenilen dereceye gelmek üzereyken size sabit bir sıcaklık sunması için alev boyutunu kısar. Evinizde ısı kaybı yoksa söner).
7.Brülör temizliği
8.Sıcak su akış kontrolü
9.Peteklerin iyi ısınıp ısınmadığı
10.Bacalı cihazlarda baca çekiş kontrolü ve yapılması gerekenler


KOMBİ ARIZALARI

• Kombi çalışıyor; arızaya geçiyor
Kombi besleme kablosundaki faz ve nötr yanlış bağlanmış olabilir,ya da fişli bağlantı ise fiş çekilip tersine çevrilip tekrar takılmalıdır,gaz gelmiyor olabilir,gaz gelmediğinden yanmayacağı için arızaya geçebilir,Gaz valfi arızalı olabilir.Elektronik ateşlemeli kombilerde iyonizasyon çubuğu alevi görmüyor yada kopmuş olabilir
• Kombi çalışıyor petekler ısınmıyor
Üç yollu vana arızalı olabilir,tesisat dönüş borusu üzerindeki pislik tutucu tıkalı olabilir,kombi kalorifer hattı vanaları kapalı olabilir,pompa devri düşük olabilir,pompanın temizlenmesi gerekebilir,reglaj (yakındaki peteklerin vanalarının kısılması) ayarı yapılması gerekebilir
• Sıcak suyu açınca kombi çalışmıyor
Akış anahtarı çalışmıyor olabilir,diyafram delinmiş olabilir,sıcak su emniyet termostatı atmış olabilir,Kireçlenmeden sebep iç tamir takımları takılı kalmış olabilir
• Hermetik kombi çalışınca dönüşle ilgili ses yapıyor….
Büyük bir olasılıkla fanınız kirlenmiştir,kirler balans yaptırıyor olabilir,pompanızın kömür yatakları aşınmıştır,pompa değişebilir.
• Gaz valfı bobini ses yapıyor olabilir!
• Bacalı kombi çalışınca ses yapıyor…..
Yukarıda da belirttiğimiz gibi pompadan kaynaklanan bir ses olabilir pompa önce temizlenmeli, olmuyorsa pompa değişecektir.
• Gaz valfı bobini arızalı olabilir!
• Kombi ayarladığımız sıcaklıkta durmuyor….
Ayar düğmesi bozuk olabilir,NTC arızalı olabilir
• Kombi ısındıkça ses yapıyor….
Büyük bir olasılıkla ana eşanjör kireç bağlamıştır,kimyasal temizleme gereklidir.
• Kombi ısındıkça tesisattaki su basıncı artıyor
Kombi genleşme tankındaki azot gazı basıncı yeterli değildir ya da hiç kalmamıştır,tank membranı delinmiş olabilir;hava basılması yada yeni tank takılması gerekir.
• Kombi çalışıyor çok kısa sürede ısısı yükseliyor hatta; kaynıyo.
Sirkülasyon(dolaşım) pompası arızalı olabilir sabit devir özelliğini yitirmiştir,tesisat filtresi tıkalı olabilir.Ana eşanjör kireçlenme sonucu tıkanmış olabilir! modülasyon arızalı olabilir.
• Sıcak suyu açınca kombi çalışıyor fakat sıcak su gelmiyor yada su bazen soğuk akıyor bu esnada petekler ısınıyor……
• Üç yollu vana arızalıdır.Bazı kombilerde üç yollu vana yerine motorlu vana kullanılmaktadır.motorlu vanaların tamiri mümkün olmadığından bu parça değişmelidir.
• Mekanik aksamlardan oluşan ve içerisinde tamir takımları bulunan üç yollu vanalar genellikle iç tamir takımlarının değişmesi ile eski sağlıklı ortamına kavuşmaktadır ve uzun yıllar sorunsuz görev yapmaktadır..
• Kombi tesisatındaki basınç kendiliğinden yükseliyor emniyet ventilinden suyu atıyor….
Plakalı eşanjör, deliktir. Su alma musluğu arızalıdır.
• Kombi tesisatındaki su basıncı kendiliğinden düşüyor
Büyük bir olasılıkla tesisatınızda kaçak vardır.. Bir tesisatçı bularak kaçağı onarmasını sağlamalısınız. Kombilerdeki su hacmi çok küçük olduğundan kaçağı bulmak uzun zaman sonra çıkabilir.
• Genleşme tankı arızalı olma ihtimali de bu soruna neden olabilir

 

MADDELER HALİNDE DOĞAL GAZ TASARRUFU NASIL YAPILIR? 

 

Doğalgaz faturalarını düşürmenin en önemli yolu ısı tasarrufuna azami dikkatten geçer Doğalgaz tasarruf yöntemleri ile kışın gelen yüklü faturala düşürülebilir
Binalardaki enerji tüketiminin yaklaşık  yüzde 80 i ısıtma için kullanılıyor. Binalarımızın ısıtmasında kullanılan bu enerji de  ülkemizde kullanılan toplam enerjinin  yaklaşık yüzde 25’inı oluşturuyor.**
 Ülkemiz enerji ihtiyacının yüzde 70’ini ithal enerji ile karşılayan ülkemizde, enerji tasarruf potansiyelinin yüksek olması nedeniyle, özellikle binaların ısıtılması amacıyla tüketilen enerjinin azaltılması yönünde yapılan çalışmalar, öncelikli konular arasında yer alıyor. Isıtma ve bunun yanı sıra soğutma konusunda enerji verimliliği sağlamanın en etkin yolu ise ısı yalıtımından geçiyor.
Yalıtım  binanın tümü için gerekli bir uygulamadır. Bina dışının  ısı yalıtım malzemesi ile kaplanması demek olan  mantolama uygulamasıyla ortalama yüzde 50 ye yakın  enerji tasarrufu sağlamak mümkündür. Sadece çatı yalıtımı yaparak enerji faturalarınızda yüzde 20’den daha fazla tasarruf sağlayabilirsiniz

  • Sabahları evden çıkarken kombiyi tamamen kapatmak ekstra maliyetler çıkarır, Bunun yerine kombimizi daha düşük bir ısıtma konumuna alabilir veya kombiye bağlı bir oda termostatı varsa bunun derecesi düşürerek kombinin gün içerisinde daha az çalışması sağlanabilirsiniz. Bu durumda ev tamamen soğumaz.
  • Kombiyi tüm gün kapattığımız zaman hem evimiz hem de sistemde dolaşan ısıtma suyumuz tamamen soğuyacaktır.
  • Akşam açtığınızda kombiniz evi istediğiniz sıcaklığa eriştirmek için fazla güç sarf edecek ve daha fazla yakıt tüketecektir. Bu bir tasarruf yöntemi değildir. Odaları tamamen soğutmaktansa belli bir sıcaklığa düşürerek daha faydalı bir ısıma sağlayabiliriz.
  • Mantolama yöntemiyle ısı yalıtımı yapılmış bir bina yüzde 40’a varan yakıt tasarrufu sağlayacaktır.
  • Çift cam ve sızdırmaz kenarlı pencereler, evlerimizi peteklerin üstünü, yanını, sağını ve solunu eşyalarla kapatmayacak şekilde dekore etmek önemlidir.
  • Ayrıca, peteklerin arkasından bir ısı kaybı olur. Bunlar da ısı yalıtım plakalarıyla engellenebilir.
  • Oda termostatı ve termostatik vanalar kullanarak istediğimiz konfor sıcaklığında odalarımızı gereksiz ısıtmayarak da tasarruf elde edebiliriz.
  • Her bir derecelik fazla ısıtma yüzde 6'lık ekstra bir maliyete neden olur. Örneğin 22 derecede tutmak istediğiniz bir odayı 25 dereceye çıkarırsanız yüzde 12’lik fazla bir faturaya neden olursunuz. 
  • • Diğerlerinden daha fazla güneş alan pencerelerinizin perdelerini açarak güneşten daha fazla yararlanın.
    • Pencereler ve kapılar, evimizdeki ısının dörtte birinin kaybına neden olur. Tek camlı pencerelerden kaynaklanan ısı kaybı, yalıtımsız bir evden gerçekleşen kaybın yaklaşık yüzde 20’sidir. Çift cam kullanarak, bu kaybınızı yarıya indirebilirsiniz.
    • Pencerenizin ve kapılarınızın kenarlarından olan hava sızıntılarını önlemek için pencere bandı ve sünger kullanın.
    • Kış aylarında, güneşli günlerde perdeleri açın. Güneş çekildikten sonra ise perdeleri mutlaka kapatın.
    • Radyatörlerin ısı akışına engel olacak şekilde uzun perdeler kullanmayın. Kapalı ve uygun perdeler pencerelerden ısı kaybını yüzde 25 oranında önler.
    • Kapı çerçevesi etrafındaki çatlakları kesinlikle onarın.
    • Radyatörlerden çıkan ısı, radyatörün arkasındaki duvarı ısıtır. Bu ısı kaybını önlemek için radyatörlerin arkasına alüminyum folyo kaplı ısı yalıtım levhaları yerleştirin.
    • Tatil veya diğer sebeplerle evinizde bulunmadığınız  dönemlerde ısıtıcınızın veya radyatörünüzün vanasını kısın ya da kapatın.
    • Isıtıcınızın veya radyatörlerinizin önüne veya üzerine kesinlikle eşya (mermer, çamaşır vb.) koymayın.
    • Radyatör bağlantı borularında su sızın-tısı olmadığından emin olun.
    • Odalarınızı havalandırırken ısıtıcınızı mutlaka kapatın.
    • Kış aylarında odalarda mümkün olduğunca çamaşır kurutmayın
  • Kış öncesi doğal gaz tesisatlarına, cihazlara ve bacalara bakım yaptırılması gerekir. Vatandaşların havalandırma menfezlerini kapamamaları gerekir. 
  • Karbonmonoksit zehirlenmelerinin önüne geçmek için kesinlikle İGDAŞ’ın tesisatı işletmeye aldığı günkü şartları kesinlikle bozmaması ve değiştirmemesi gerekiyor.
  • Kullanıcı doğal gaz tesisatına asla müdahale etmemeli, cihaz iptali ve ilavesi yapmamalıdır.
  • Baca ve cihaz bakımını belli periyotlarla yaptırmalıdır. Hatalı işlem yapılırsa karbonmonoksit zehirlenmeleri, patlamalarla karşılaşılabilir.